Reviews

Does yna ddim byd yn y byd yma sy’n berffaith, a dyna lle mae gogoniant ein byd ni; yn y pethau amherffaith mae ein barddoniaeth. Mae Menna Elfyn yn fardd sy’n sylwi ar bethau bychain bywyd er mwyn creu darlun o’r pethau mwy. Dyma’r gyfrol gyntaf yn y Gymraeg yn unig i Menna ei chyhoeddi ers dros ddeng mlynedd; doeddwn i ddim yn cofio fod amser wedi hedfan gymaint. Mae’r gyfrol, Perffaith Nam, yn un sy’n gasgliad o’r manwl a’r mwy. Mae ei cherddi i’r teulu yn rhai tyner a hudolus - o gerdd am fodrwy i fotwm bol ei merch, lle mae 'Botwm siâp y byd yw, / Nam perffaith, beunyddiol' i gerdd, ‘Digymar’ i’w gŵr, yn sôn am y ffordd y mae’r ddau mor ddi-hid o ddyddiad eu priodas, yn anghofio bob blwyddyn, ac eto mae’r ddau yn ymwybodol o ba mor werthfawr yw eu perthynas, yn 'eneidwe syfrdan'. Ac yn y manylion teuluol yma y mae mawredd Perffaith Nam i mi, y pethau cudd hynny sydd mor unigryw ac eto mor gyffredin i bawb; dyma’r pethau sy’n gwneud bywyd yn werth ei fyw. Chwarae ar eiriau ac ystyron, y gerdd ‘Bronnau ffug’ a ‘Cysgu ar ei thraed’, sy’n plesio nghlust i’n fawr. Mae cerddi fel ‘Cysgu gyda Mussolini’ yn cofnodi un digwyddiad, yn asio’r doniol a’r difrifol mewn ffordd hynod, mewn dull mae Menna Elfyn yn ei wneud mor ardderchog. Mae cerddi Menna yn crynu’n drydanol o fywyd ac mae’r nam yma’n berffaith o ran hynny. Er i mi fwynhau’r gerdd hir am Simone Weil, y ffeminydd, 'Y Forwyn Goch', a theimlo gwefr o gryfder cyhyrog y merched yn y dilyniant o gerddi, ‘Melltith y Mamau’, i mi, Menna Elfyn ar ei gorau yw’r un sy’n dangos y manylion, yr un edrychiad llygaid yna, y fflach, y cyffwrdd o dros sawl cyfandir. Ac fel pwytho clytwaith at ei gilydd, mae’r grefft yn y pwythau mân, ac mae Menna Elfyn yn wniadwraig ddi-ail.
*Elinor Wyn Reynolds @ www.gwales.com*